u1588582 Fransa’nın mevcut kıyı mevzuatının temelleri, Michel Piquard Raporunun yayınlanmasıyla 1973 yılına atılmıştır. Bu rapor kıyı bölgeleri üzerindeki baskıların artması endişesi nedeniyle 1972’de toplanan ve devlet tarafından görevlendirilen bir ekibin çalışmasıyla hazırlanmıştır. Rapor, kıyı bölgesi anlayışında yalnızca sınırlı bir alandan hem karasal hem de deniz bölgelerini içeren daha bütünsel bir görünüme doğru bir kaymayı önermiştir (Prieur, “France” 2021). Bu raporun sonrasında Kıyı Kanunu düzenlenmiştir.
Fransa kıyılarının mülkiyet ve yönetim rejimi, 1975 yılında çıkarılan Fransa Kıyı Kanununa dayanmaktadır. Bu kanun, kıyı alanlarını korumayı ve doğal alanlara sahip çıkacak bir arazi politikasını üretmeyi ve uygulamayı amaçlamıştır. Yine bu kanun ile Kıyı Konseyi adı altında yeni bir kurum tesis edilmiştir. Bu kurum, bazı önemli yetkiler ile donatılarak kıyı alanlarında yönetim ve mülkiyet politikalarının etkinleştirilmesini hedeflenmiştir. Kıyı Konseyi Kurumu, kıyı alanlarında, kırılgan ve tehdit altındaki arazileri satın alma yoluyla ya da kamulaştırma kararıyla edinme yöntemlerini gerçekleştirmektedir. Bu kanun ile beraber kıyıda tesis edilmiş irtifak hakları da bedeli mukabilinde edinilebilir/satın alınabilir kılınmıştır. Ayrıca kıyı alanlarında kalan taşınmazların satılması durumunda, bu Kurumun ön alım hakkı bulunmaktadır. Kıyı Konseyi Kurumu, edindiği mülkiyetlerin yönetimini talep edilmesi halinde mülkün bulunduğu yerel idarelere de bırakabilmektedir (Fransa Kıyı Kanunu (Loi N°75-602 Du 10 Juillet 1975 Portant Création Du Conservatoire De L’espace Littoral Et Des Rivages Lacustres (Loi Littoral)), 1975).
Fransa Kıyı Kanununun temel amacı, kıyı bölgesini kalkınmadan korumak ve kentsel planların ve stratejik planların hazırlanmasında Kıyı Kanunu’nun temel ilkelerinin dikkate alınmasını sağlamaktır (Prieur, “France” 2021). Bu Kanun, Fransa kıyı hukukunun kapsamını oluşturmuş ve Kıyı Şeridinin Planlanması, Korunması ve İyileştirmesi İlişkin 1986 tarih ve 86/2 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
86/2 sayılı Kanununda, 2018 yılında yapılan değişiklikle, kıyıların ve denizin geliştirilmesi, korunması ve iyileştirilmesi amacıyla Ulusal Deniz ve Kıyı Şeridi Konseyi (Kıyı Konseyi) oluşturulmuştur. Bu konseyin başkanlığını, Başbakan veya yokluğunda denizden sorumlu Bakan yapmaktadır (86/2 Sayılı Kanun (Loi N° 86-2 Du 3 Janvier 1986 Relative À L’aménagement, 1986). Kıyı alanlarında 100 metrelik bir üst sınır olarak kıyı şeridi belirlenmiştir. Kıyı şeridi, arazinin kullanım planı, çevrenin hassasiyeti ve kıyı erozyonu gibi nedenler ile 100 metreden fazlada olabilecektir. Bu kıyı şeridinin kentleşmiş alanlarının dışında, inşaat ve yapı yapılması yasaktır. Bu yasak, kamu hizmeti ve suya yakınlık gerektiren ekonomik faaliyetler için geçerli değildir (86/2 Sayılı Kanun (Loi N° 86-2 Du 3 Janvier 1986 Relative À L’aménagement, 1986).
Fransız kıyı bölgesini düzenleyen yasalar nispeten katıdır. Halk kıyılarına çok değer
vermekte ve bu nedenle genellikle bu sertliği kabul etmektedir. IFOP (Fransa ve Yurtdışındaki Fikir ve Pazarlama Araştırmaları Enstitüsü) tarafından 2014 yılında yapılan bir anket, nüfusun %91’inin kıyı çevresini koruyan yasaların gevşetilmemesi gerektiği konusunda hemfikir olduğunu göstermiştir (Prieur, “France” 2021). Halkın kıyıyı koruma noktasında iradesi ve yasal düzenlemelerin katılığı kıyıyı koruma noktasında Fransa’yı güçlendirmiştir.
Kıyı yönetim rejimi, kıyı ekosisteminin ve kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi, entegre şekilde planlanması ve uygulanması, hükümeti ve toplumu, bilimi ve yönetimi, özel sektör ve kamu sektörü çıkarlarını birleştiren sürekli ve dinamik bir süreçtir (Henocque, 2003). Kıyı alanları yönetimi, kaynakların optimal kullanımını hedefleyen arazi kullanım planlaması gibi faaliyetlerle ilgilendiği için bölgede köklü bir disiplindir. Bu faaliyetler, döngüsel bir planlama, uygulama, izleme ve gözden geçirme sürecine gerektirir. Bu sürecin gerçekleştirileceği bölgenin sınırlandırılması bu nedenle son derece önemlidir (Coastalwiki, 2022). Bölgenin sınırlandırılması, planlanacak alanın ortaya koyulmasıdır. Bu sebeple, kıyının yönetimi içerisinde kalan planlama işleminde planlanacak sahanın belirgin kılınması önemlidir.
Kıyı alanları yönetimi, bölgenin gelişim seyrinin incelenmesi, uzun vadeli stratejik vizyonun belirlenmesi, planlama ile amaç çatışmasını önleme ve aracılık etme ile birlikte belirli faaliyetler ve öncelikli kullanımları belirlemeyi, düzenli olarak kıyı alanlarını gözden geçirip güncellemeyi içermektedir. Kıyının planlanmasında, planlanacak sınırın belirlenmesi özellikle dikkat edilmesi gereken bir diğer konudur (Rochette & Comley, 2015).
Kıyı yönetimi, doğrusal olmayan bir zaman ölçeğine göre çok fazla disiplinli, çok araçlı yaklaşımlar kullanılarak kontrol edilmesi gerekli olup yinelenen kollektif bir süreçtir (Henocque, 2003).
Her ülkenin kıyı şeridi, koruma bandları uzunlukları farklılık göstermekte ve farklı şekilde tanımlanmakta ve sınıflandırılmaktadır. Deniz kıyısı, deniz kamusal alanın unsurlarından biridir. Deniz kamusal alan sınırı denizin ilerlemesine veya geri çekilmesine bağlı oldukları için sabit değildir. Deniz kamusal alanının mülkiyetinin herkese ait olduğu, özel bir ödeneğe bağlı olmadığı, kamu gücü tarafından yönetildiği ve deniz kıyısına yapı inşa etmek için iznin gerekli olduğu Roma dönemlerinden beri süre gelmektedir. Colbert, Devletin temelini oluşturan 1681 sayılı Kararnamesinde, deniz kenarı ve kıyısının tanımının ne olduğunu ve gerekli mülkiyet rejimini açıklamış ve bu açıklamada “tüm insanları deniz kıyısına yapı inşa etmekten, üzerine kazık koymaktan veya herhangi bir iş yapmaktan korunması” gerektiğini belirtmiştir (2004-309 Sayılı Kararname (La Delımıtatıon Du Domaıne Publıc Marıtıme), 2004).
Şekil 5. Fransa Kıyı Sınırlandırma Çizgileri[1]
Kaynak: (2004-309 Sayılı Kararname (La Delımıtatıon Du Domaıne Publıc Marıtıme), 2004)
Deniz kamu malı sınırı, her durumda kara tarafında ya da deniz tarafında durmamaktadır. Deniz kamu malı, deniz sınırının üst sınırını kapsamaktadır. Deniz kamu malı bir bakıma kıyı alanının çekirdeğidir. Bu sınır, bir Danıştay içtihadında kıyıdan gözlem süresinden bağımsız olarak istisnai durumların yokluğunda denizin uzanabileceği en yüksek nokta olarak tanımlanmıştır (2004-309 Sayılı Kararname (La Delımıtatıon Du Domaıne Publıc Marıtıme), 2004).
Örneğin plaj imtiyazları, eyalet ve yerel makamlar tarafından verilen bir sözleşmedir. Kiracı plajı eğlence amaçlı işletir ve karşılığında kamu tesislerinin kullanımı için ücret talep etme hakkına sahiptir. Plajlar, yılda en az 6 ay boyunca herhangi bir tesisten arındırılmış ve boş bir şekilde kalmalıdır. Belirlenmiş bazı koruma alanlarında bu süre 8 aya kadar çıkabilmektedir (Prieur, “France” 2021).
Kıyı şeridi sınırları, bilimsel süreçler tarafından sağlanan bilgiler üzerinden yapılan gözlemlere göre devlet tarafından belirlenmektedir. Devlet tarafından önerilen sınır kamu soruşturmasına tabidir. Kıyıyı sınırlayan bu idari işlem, yayınlanıp sakinlere bildirilmektedir. Bu şekilde sınırlandırılmış kıyı şeridindeki mülkiyet taleplerine, yayın tarihinden itibaren 10 yıl içerisinde itiraz edilebilmektedir (86/2 Sayılı Kanun (Loi N° 86-2 Du 3 Janvier 1986 Relative À L’aménagement, 1986).
86/2 sayılı Kanun, kıyıların korunması ve geliştirilmesi için bir çerçeve sunmuştur. Bu kanuna göre kıyı alanı, 100 metre olabileceği gibi kilometrelerce de iç kısma kadar uzanabilmektedir. Denizi gören veya denizden görülebilen her yer kıyı alanı olarak bu alana dahil edilebilmektedir. Yasanın amacı, kıyıda devamlı yapılaşmayı kısıtlamak ve sadece mevcut yapılaşmış alanlarla bütünleşen gelişmelere olanak tanımaktır. Böylece, yasa, kentsel yerleşmeler için karasal alanlara kaymayı tavsiye etmektedir. Her durumda yasa, halen yapılaşmış yerler dışında kıyı kuşağını 100 m derinlikte tanımlamakta ve bu kuşakta gerekli istisnalar dışında her türlü inşaatı kısıtlamaktadır. Bu maddenin hedefi, kıyının halkın kullanımına belli bir devamlılık ve derinlik katmasıdır. Aynı şekilde kıyıdan itibaren 2 km mesafeye kadar yeni transit yollar açılamamaktadır (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kıyı Yönetimi Ders Notu, 2020).
İlgili yasal düzenleme 100 metrelik sınırı, yapılaşmış yerler dışında uygulayacağını belirtmiştir. 100 metrelik sınır içerisinde kalan yapıların temel inşaat düzeneklerinin (bina giriş kısmı, dış cephesi gibi.) de değiştirilmesi yasaklanmıştır. Bu durumda mülkiyet hakkı, kıyı yönetimi ve hukuku gibi konuların kıyı alanında çekişmeli ve belirsiz bir zeminde kurulmasına neden olmuştur. Kıyı alanı, şehirleşme hukuku, idare hukuku, kıyı hukuku, çevre hukuku gibi çok çeşitli prensiplerin birlikte okunması gereken bir alan olduğu da buradan anlaşılmaktadır.
Fransa kıyılarındaki bir diğer önemli konu ise kıyının kentsel planlama noktasında taşıma kapasitesidir. Kıyıda yerel altyapının taşıma kapasitesini aşacak ve çevreye duyarlılığı yüksek alanları tehlikeye atacak faaliyetler yasaklanmaktadır. Uygulamada planlamacılar taşıma kapasitesini değerlendirmek için kanalizasyon sistemini, içme suyu şebekesini, bölgenin faunasını ve alanın koruma gerekliliği özelinde potansiyellerini incelemekte ve bu konulara dikkat etmektedir (Prieur, “France” 2021).
Fransa Kıyı Kanunu, karada ve deniz ortamında “önemli koruma sahalarının” korumasını zorunlu kılmaktadır. Önemli koruma sahaları, korunması gereken alan türlerini ifade etmekte ve bu alanlar Kıyı Kanununda ve bir bakanlık kararnamesi ile listelenmektedir. Bu alanlar denize yakın sulak alanları, plajları, ormanları vd. alanları içermektedir (Prieur, “France” 2021). Bu durum, bir anlamda kıyının statülerinde kaynaklı bir koruma ihtiyacının gerekliliğini göstermektedir.
Kıyı alanlarını, kıyı kantonlarında en az 1000 hektarlık bir alana sahip gölleri ve su kütlelerini çevreleyen alanları ve doğal alanları korumak ve yönetmek işlevi ile 1975 yılında, Kıyı Kanunu ile Deniz ve Göl Kıyısı Konseyi kurumu kurulmuştur. Deniz ve Göl Kıyısı Konseyi Kurumu kısaca Kıyı Konseyi (Conservatoire Du Littoral) olarak isimleşmiştir.
Kıyı Konseyi, belediye meclisi ve yerel makamlarla ortaklaşa amaçlara yönelik arazi politikası yürütmekte olan Devletin bir kuruluşudur. Kıyı şeridinin korunması, ekolojik denge ve doğal alanların korunması, kıyı gelişimi ve kara ile deniz ara yüzünün yönetimi açısından edindikleri misyonlar ile ilgili her türlü öneri hakkında çalışma yapıp resmi makamlara sunabilmekte yetkilidir (Fransa Çevre Yasası (Droit De L’Environnement En France), 2016).
Kıyı Konseyi, belirli dönemde çıkardığı bültenler ile yaptığı hizmetlerin yanında yapacağı hedefleri ve misyonları açıklamaktadır. 2050 yılına esas müdahale stratejisi, 9 Temmuz 2015 tarihinde yönetim kurulu tarafından onaylanmıştır. Hazırlanan bu bültende 2050 yılına kadar 320.000 hektarın korunmaya alınması, ülke sınırları içerisinde ve dışında 200.000 hektarın satın alınması, kıyı şeridinin %25’ine yakın kısmın yönetiminin edinilmesi öngörülmüştür. 2015 yılına kadar ki süreçte 90.000 hektar satın alınmış ve kıyı alanının %13’ü satın alınıp koruma altına alınmıştır (Kıyı Konseyi Bülteni, 2015).
Kıyı Konseyinin kıyı şeridini koruma çabalarına rağmen, kıyı şeridi hala tehlikede altındadır. Toplum ve onun aracılığıyla devlet tarafından, kıyı şeridinin korunmasıyla giderek daha fazla ilgilenmekte ve Konseye ciddi oranda yetki, görev ve sorumluluk verilmektedir. Ancak Fransa, hala dünyanın ilk turizm merkezlerinden biridir ve bu nedenle ekolojik ile ekonomik çıkarlarla, karşı karşıyadır. Fransa’da deniz taşımacılığında kıyı şeridi için önemli ilerlemeler kaydedilmesine rağmen potansiyel bir sıkıntı olmaya devam etmektedir (Roulette, 2011).
Kıyı Konseyinin satın aldığı ya da kamulaştırdığı veya devraldığı mülklerin yanı sıra, devlet tarafından tahsis veya emanet edilen mülklerde, görev ve sorumluluğu kapsamındadır. Kıyı Konseyi portföyü, sahip olduğu mülkler ile el koymaya karar verdiği mülklerden oluşmaktadır. Kıyı Konseyi yönetimine giren tüm araziler, kamu malıdır ve bu kamu malları üzerinde özel binalar olması halinde geçici ve özel kullanım izinleri verilebilmektedir. Kıyı Konseyi sorumluluğu altındaki binalarda çalışmaların geliştirilmesi, mülkün korunması ve iyileştirilmesi amacıyla kamu veya özel kişilere belirli bir sözleşmeye bağlı kalmak koşulu ile tahsis edebilmektedir (Fransa Çevre Yasası (Droit De L’Environnement En France), 2016).
Kıyı, çevre hukuku, idare hukuku, imar hukuku gibi çok fazla yasal düzenlemeleri içerisinde barındırmaktadır. Kıyı hukukunda, kıyıya yakın alanlarla ilgili her şeyden önce çok katı kentsel planlama kuralları mevcuttur. Bu kuralların en ünlüsü, kentsel alanların dışında, kıyının üst sınırından yüz metre uzaklıktaki kıyı şeridinde veya iç su kütleleri için en yüksek sularda, kamu hizmetleri veya suya yakınlığı gerektiren ekonomik faaliyetler için gerekli olanlar hariç, inşaatların veya tesisatların yasak olmasıdır (Roulette, 2011).
Kıyı Konseyinin merkezi organı, yönetim kuruludur. Yönetim Kurulu, arazi müdahale ve edinim programlarını hazırlama, kurumun arazi politikası ve satın alınan binaların geliştirilmesi, satışı, devri ve yönetimi gibi bunların yanında bütçe, mali tablolar, borçlanma, sübvansiyon gibi konularda yetkili kılınmıştır. Bunların yanında Kıyı Konseyinin görev ve misyonlarına sahip yabancı ve uluslararası kurumlar ile iş birliği sağlama gibi görevler tanımlanmıştır. Kıyı Konseyi yönetim kurulu, yarısı devlet temsilcilerinden yarısı ise yerel yönetim temsilcilerinden oluşmaktadır. Kıyı Konseyinin yönetim kurulunda toplamda 30 üye[2] vardır (Fransa Çevre Yasası (Droit De L’Environnement En France), 2016).
Kıyı Konseyi, mülk ediniminde iki temel yolu kullanmaktadır. Birincisi karşılıklı anlaşma yoluyla satın alma, ikincisi ise kamulaştırma yöntemidir (Fransa Çevre Yasası (Droit De L’Environnement En France), 2016). Konseyin bağış ve hediye (%2-3) yoluyla da azda olsa kullandığı mülk edinme yöntemleri vardır. Bu yöntemlerin yanında Konseyin desteklediği prosedür satın alma yolu ile edinimdir. Bu nedenle, Konsey tarafından yapılan edinimlerin %80’i satın alma prosedürü ile gerçekleştirilmektedir. Kamulaştırma işlemi ise kamu gücünün bir tezahürüdür. Kıyı Konseyinin mülk edinimlerinin yaklaşık %15’i kamulaştırma yöntemi ile gerçekleştirilmektedir (Roulette, 2011).
Kıyıda, istilacı kentleşme ve kentleşme konusunda kontrolsüz bir spekülasyon yaşayan Fransa’da, 1975 yılında, bu duruma son vermek adına devlet bünyesinde güçlü ve çok farklı fonksiyonlara sahip bir yönetim kurumu oluşturulmuştur. Bu kurum uzun vadeli planlar ile kıyı yönetimi ve kıyının mülkiyet rejimini etkinleştirmek ve idealize etmek gibi önemli bir görevler üstlenmiştir. Bu kurum yaklaşık 45 yıllık süreçte çok önemli kıyı koruma alanları oluşturmuştur. Kıyı Konseyi ilk etapta mağduriyet oluşturmamak açısından aldığı yetkiyi etik çerçevesinde kullanmaya özen göstermiştir. Yeri geldiğinde bireylerin haklarını, yeri geldiğinde ise kamunun haklarını gözetmiştir. Kıyı alanlarında mülk edinme sürecini genelde anlaşma yoluyla satın alma yöntemi ile çözümlemiştir. Kıyıyı, insanların korku alanından çıkarıp korunması gereken doğal bir alan olduğunu ve bu alanların gelecek nesillerin yararına kullanılması gerektiğinin bilinci ile hareket etmiştir. Belirli dönemlerde hazırladığı bültenler ile kurum kendisine geniş bir vizyon çizmiştir. Konseyin yönetim kurulunun hem devlet hem yerel idari birimlerden oluşması yönünde sergilenen irade, merkez ve yerel iletişimsizliği ortadan kaldırır nitelikte olmuştur. Bununla beraber kendisine ait bir bütçesi olup gelir elde edebilme yetkisi ile kendine ayrı ve bağımsız bir hareket alanı açmıştır. Bu kurumsal düzenin kurulması kıyı gibi çeşitli prensipleri içinde barından alanlarda hayat bulması hukuksal düzen içinde var olması güçtür. Bu yüzden Fransa böyle bir yapı ile kıyının kamusal bir alana evrilmesi açısından önemli bir kurumsal çalışma yolundadır.
Fransa yasal düzenlemeleri deniz kamu malı sınırının deniz tarafında olan kısmı ile yapılaşmamış 100 metrelik sahil şeridini özel mülk edinilemeyecek alan olarak belirlemiştir. Çoğu ülkenin yaşadığı kıyı alanlarındaki özel mülkiyet sorununu Fransa’da yaşamaktadır. 1975 yılında kurulan Kıyı Konseyi Kurumu, kıyıdaki mülkiyet sorunları açısından önemli misyonlar üstlenmiştir.
Robert Rezenthel yaptığı bir tahlilde, Kıyıda ilgili kanuna benzer bir yasal düzenleme birkaç yüzyıl önce olsaydı, Mont-Saint-Michel manastırı, Saint-Malo surları, Boyard kalesi veya Notre-Dame de la Garde katedralinden mülkiyetten mahrum bırakılabileceğini, ifade edilmiştir (Guen, 2004). Kıyı düzenlemeleri mevcut iç hukuk yolları düzenlemeleri uygulamasıyla birlikte uluslararası hukuk normlarına aykırılıklar teşkil etmeye başlamıştır. Bu durum, kıyı hukukunun belirli hükümlerinde hem Fransız Anayasası hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 1 no.lu Ek Protokolü’nün 1’inci maddesi ile güvence altına alınan mülkiyet hakkının sorgulanmasına yol açtığı unutulmamalıdır. Nitekim deniz kamusal alanı özel mülkiyet aleyhine tazminat olmaksızın genişletilmesi mülkiyet hakkına aykırıdır (Guen, 2004).
3.1.2. Kıyı Alanları Kadastro Rejimi
Kadastro gereksinimi, Orta Avrupa ülkelerinde adil bir arazi vergisi oluşturma ve toplama amacıyla ortaya çıkmıştır. Napolyon kadastrosu adı ile de anılan Fransa kadastrosu buna ilginç bir örnektir. Fransa kadastrosu, biri meslek işlemleri diğeri değer belirleme işlemi olarak iki ayrı çalışmayı içermektedir. Meslek işlemleri plan ve kütüklerin düzenlenmesi çalışmalarıdır. Bu çalışmada sınır belirleme, nirengi, poligon ölçü, parsel sınırlandırılması ve ölçülmesi, mal sahipleri sicillerinin düzenlenmesini içerir. Değer belirleme işlemi ise parsellerin sınıflarının belirlenmesi, alım satım değeri gibi mali amaç için oluşturulan kadastrodur (Doğru & Erkan, 2011).
Yukarıda Rennes ve Marsilya kentlerinin kıyılarından kadastral haritalar sunulmuştur. Haritalardan anlaşılacağı üzere, Fransa’da deniz ile karanın birleştiği çizgi kadastral sınır olarak belirlenmiştir. Fransa kısacası, kıyıyı, kıyı şeridini, deniz kamu malı alanlarının bir kısmını kadastral düzenlemenin içerisinde tutmuştur. Kadastro işlemi, suyun karaya değdiği çizgi esas alarak gerçekleştirmiştir. Bazı kadastral çalışmalarda denizalanı da dâhil edilmiştir.
Yukarıda liman sahasının kadastral haritası sunulmuştur. Söz konusu dolgu niteliğinde olan liman sahaları da kadastro sistemine kaydedilip sınırlandırılmış ve kayıt edilebilir kılınmıştır. Kadastro haritaları incelendiğinde planlama öncesi sınırlandırma işleminin gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.
Kaynakça
2004-309 Sayılı Kararname (La Delımıtatıon Du Domaıne Publıc Marıtıme). (2004). La Delımıtatıon Du Domaıne Publıc Marıtıme, (Deniz Kıyı Kamusal Alanının Sınırlandırılması) 29 Mart 2004 Tarihli 2004-309 Sayılı Kararname (Bu Kararname, Deniz Kıyısı, Nehir Ağızları ve Bu Alanların Sınırlarının Geçişi İle İlgilidir.). 1 20, 2023 tarihinde https://www.legifrance.gouv.fr/loda/id/JORFTEXT000000249388 adresinden alındı
86/2 Sayılı Kanun (Loi N° 86-2 Du 3 Janvier 1986 Relative À L’aménagement, L. P. (1986). Loi N° 86-2 Du 3 Janvier 1986 Relative À L’aménagement, La Protection Et La Mise En Valeur Du Littoral, (86/2 sayılı Kanun) Md.43. Md.43. 1 10, 2023 tarihinde https://www.legifrance.gouv.fr/loda/id/JORFTEXT000000317531 adresinden alındı
Coastalwiki. (2022). The ICZM Process – A Road to Coastal Sustainability – Initialization. 03 24, 2022 tarihinde http://www.coastalwiki.org/wiki/Le_Processus_GIZC_%C3%A2%E2%82%AC%E2%80%9C_Un_itin%C3%83%C2%A9raire_vers_la_durabilit%C3%83%C2%A9_des_c%C3%83%C2%B4tes_-_Initialisation adresinden alındı
Doğru, G., & Erkan, H. (2011). Kadastronun Değer Ögesi Üzerine. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Dergisi, Sy.2.
Fransa Çevre Yasası (Droit De L’Environnement En France). (2016). Fransa Çevre Yasası, 2016, (Droit De L’Environnement En France) Madde L322-1. 1 10, 2023 tarihinde https://www.legifrance.gouv.fr/codes/article_lc/LEGIARTI000033034802 adresinden alındı
Fransa Çevre Yasası (Droit De L’Environnement En France). (2016)., (s. Madde L322-17-26).
Fransa Kıyı Kanunu (Loi N°75-602 Du 10 Juillet 1975 Portant Création Du Conservatoire De L’espace Littoral Et Des Rivages Lacustres (Loi Littoral)). (1975). Loi N°75-602 Du 10 Juillet 1975 Portant Création Du Conservatoire De L’espace Littoral Et Des Rivages Lacustres (Loi Littoral). Md. 2. 1 10, 2023 tarihinde https://www.legifrance.gouv.fr/loda/id/JORFTEXT000000700418#:~:text=Les%20acquisitions%20et%20%C3%A9changes%20d,la%20taxe%20de%20publicit%C3%A9%20fonci%C3%A8re. adresinden alındı
Fransa Resmi Kadastro Haritası. (2021). france-cadastre. 28.02.2021 tarihinde https://france-cadastre.fr/ (Resmi İnternet Sitesi) adresinden alındı
Guen, M. J. (2004). Ulusal Meclise Sunulan Bilgi Raporu (Assembelee Nationale Rapport D’ınformation). 1 10, 2023 tarihinde https://www2.assemblee-nationale.fr/documents/notice/13/rap-info/i0734/(index)/rapports-information/(archives)/index-information-comper adresinden alındı
Henocque, Y. (2003). Development of process indicators for coastal zone management. Ocean & Coastal Management , 363-379.
Kıyı Konseyi Bülteni. (2015). Bülteni (Conservatoire Du Littoral – Département De La Gestion Patrimoniale – Juin 2015). 1 10, 2023 tarihinde https://www.conservatoire-du-littoral.fr/include/viewFile.php?idtf=7398&path=36%2F7398_632_Chiffres-cles-2015.pdf adresinden alındı
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kıyı Yönetimi Ders Notu. (2020, Kıyı Yönetimi Dersi). 27.02.2021 tarihinde https://personel.omu.edu.tr/docs/ders_dokumanlari/8857_26501_1073.pdf adresinden alındı
Prieur, L. (“France” 2021). Rachelle Alterman and Cygal Pellach, Regulating Coastal Zones (International Perspective on Land Management Instruments) . London: Routledge Taylor and Francis Grup. 05 18, 2023 tarihinde https://www.taylorfrancis.com/books/oa-edit/10.4324/9780429432699/regulating-coastal-zones-rachelle-alterman-cygal-pellach adresinden alındı
Rochette, J., & Comley, J. (2015). Revue critique et recommandations pour les États et Territoires insulaires océaniens. Secrétariat général de la Communauté du Pacifique, Nouméa.
Roulette, L. (2011). Le Conservatoire Du Littoral, Analyse Juridique.(Kıyı Konservatuarı, Yasal Analiz),. Sy. 9.
[1] Zone des 100 metres (100 metrelik alan), estran (kıyı), sous-sol mer territoriale (toprak altı suları), rivage (sahil) lais et relais de mer (yat ve deniz rölevesi), domaine public maritime (kamu denizciliği), basse mer (çekilme), hause mer (uzama)
[2] Doğanın Korunmasından Sorumlu Bakanın İki Temsilcisi, Bölgesel Planlamadan Sorumlu Bakanın Bir Temsilcisi, Bütçeden Sorumlu Bakanın Bir Temsilcisi, Şehir Planlamasından Sorumlu Bakanın Bir Temsilcisi, Denizden Sorumlu Bakanın Bir Temsilcisi, Denizaşırı Topraklardan Sorumlu Bakanın Bir Temsilcisi, Tarımdan Sorumlu Bakanın Bir Temsilcisi, Savunma Bakanı’nın Bir Temsilcisi, Kültürden Sorumlu Bakanın Bir Temsilcisi, İçişleri Bakanının Bir Temsilcisi, Kıyı Konseylerinin Dokuz Temsilci, Ait Oldukları Meclis Tarafından Atanan Üç Milletvekili Ve Üç Senatör Vd.)
